Pandemia koronawirusa
Wsparcie dla przedsiębiorców
Przestój w pracy

Przestój w pracy nakłada na pracodawcę obowiązek zapłaty wynagrodzenia pracownikowi. Przedstawiamy kolejny problem, z którym w najbliższym czasie może się zmierzyć część pracodawców.

Czym jest przestój w pracy?

Przestój jest to nieprzewidziana przerwa w normalnym toku pracy, która może być spowodowana wydarzeniem zewnętrznym, takim jak zagrożenie epidemiologiczne, bądź przyczyną wewnętrzną (przykładowo niedostarczeniem przez pracodawcę narzędzi odpowiednich do pracy lub gdy pracownik z winy umyślnej lub nieumyślnej utracił narzędzie pracy, uszkodził maszynę, samochód którym kierował).

Wynagrodzenie za przestój

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie, gdy spełnione są jednocześnie wszystkie poniższe przesłanki:

– gotowość pracownika do wykonywania pracy, tj. gdy pracownik jest przygotowany, wykazuje zamiar, chęć świadczenia pracy;

– niemożność wykonywania pracy była spowodowana przyczynami leżącymi po stronie pracodawcy;

– przestój nie był zawiniony przez pracownika, np. zagrożenie epidemiologiczne, warunki atmosferyczne.

Art. 81 § 1 i § 2 Kodeksu Pracy

Wysokość wynagrodzenia za przestój

Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie zasadnicze – wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Art. 81 § 1 Kodeksu Pracy

Wynagrodzenie zasadnicze

Stawka osobistego zaszeregowania obejmuje tylko stawkę wynagrodzenia zasadniczego ustaloną przez strony w umowie o pracę lub innym akcie będącym podstawą stosunku pracy. Nie obejmuje innych składników, takich jak: dodatek specjalny, dodatek za wysługę lat czy dodatek funkcyjny.

Stawka godzinowa – obliczanie

Jeżeli pracownik wynagradzany jest stawką godzinową, wówczas jedną godzinę wynagrodzenia za czas przestoju stanowi stawka godzinowa wynikająca z zawartej umowy o pracę. W przypadku większej liczby godzin przestoju, stawkę godzinową z umowy o pracę należy pomnożyć przez liczbę godzin przestoju.

Przykład

Pan Zbigniew jest zatrudniony w Twojej firmie jako pracownik umysłowy w pełnym wymiarze czasu pracy. Otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 30 zł za godzinę. W lutym 2020 roku pan Zbigniew miał do przepracowania 220 godzin, jednak ze względu na zagrożenie epidemiologiczne nie wykonywał pracy.
Jakie wynagrodzenie należy się za 8-godzinny czas przestoju?

30 zł x 8 godzin = 240 zł

Stawka miesięczna – obliczanie

Należy:

– podzielić wynagrodzenie zasadnicze przez liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu a następnie;

– pomnożyć przez liczbę godzin, jakie pracownik mógłby przepracować w ramach obowiązującego go czasu pracy, gdyby nie było przestoju.

Przykład

Pani Jadwiga zatrudniona jest jako sekretarka w Twojej firmie. Jej wynagrodzenie wynosi 3.000 zł miesięcznie. W marcu 2020 roku do przepracowania było 168 godzin, ale wystąpiło zagrożenie epidemiologiczne, przez co pani Jadwiga nie mogła pracować przez 24 godziny.
Jakie wynagrodzenie za te 24 godziny powinna otrzymać pracownica?
3000 zł: 168 godzin = 17,85 zł / godzinę

17,85 zł / godzinę x 24 godziny = 428,40 zł

Pani Jadwiga za 24 godziny przestoju otrzyma 428,40 zł.

Wynagrodzenie przestojowe – 60%

Jeżeli w umowie o pracę nie określono ani stawki miesięcznej ani godzinowej, pracownikowi za czas przestoju przysługuje 60% wynagrodzenia liczonego tak, jak wynagrodzenie urlopowe. Należy ustalić podstawę wynagrodzenia. Jeśli pracownik oprócz wynagrodzenia zasadniczego otrzymuje również składniki zmienne, to w wyliczaniu podstawy wynagrodzenia należy również uwzględnić składniki zmienne wypłacone w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym wystąpił przestój lub 12 miesięcy (w przypadku dużych różnic w wysokości składników zmiennych). Tak wyliczoną podstawę wynagrodzenia należy pomnożyć przez 60%. Następnie wyliczone 60% wynagrodzenia należy podzielić przez liczbę godzin przepracowanych w okresie, z którego została przyjęta. Wyliczoną wcześniej stawkę godzinową należy przemnożyć przez liczbę godzin przestoju.

Przykład

Pan Marian, technolog, pracuje w Twojej garbarni i jest zatrudniony w systemie akordowym, a stawka jego wynagrodzenia wynosi od 30 do 80 zł.
Jakie wynagrodzenie przestojowe otrzyma pan Marian za 4-godzinny przestój w marcu 2020 roku?

Wynagrodzenie wypłacone w:

• grudniu: 2400 zł przepracowane godziny 168 godz.
• styczniu: 2550 zł 168 godz.
• lutym: 2450 zł 168 godz.

Łącznie: 7400 zł 168 godz. 7400 zł x 60% = 4400 zł

4400 zł: 504 godzin = 8,73 zł 8,73 zł to mniej niż minimalne wynagrodzenie za godzinę pracy w marcu 2020 roku (2600 zł: 184 godziny = 14,13 zł)

14,13 zł x 4 godziny = 56,52 zł

Powierzenie innej pracy na czas przestoju

Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną pracę, odpowiednią lub zbliżoną do kwalifikacji pracownika. Za wykonanie tej pracy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie przewidziane określone w stawce lub w wysokości 60 % wynagrodzenia, ale nie mniej niż wynagrodzenie minimalne. Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, przysługuje wyłącznie wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę.

Art. 81 § 3 Kodeksu Pracy

Natalia Rosa
Tomasz Kucharczyk