Nieważność — to bardzo groźne zdarzenie. Występuje też w prawie.

Nieważność w prawie ma różne odcienie i różne oblicza.

Najgroźniejsza jest nieważność bezwzględna.

Może dotyczyć umowy, może dotyczyć testamentu, może dotyczyć uchwały wspólników, „wszystkiego” …

Gdy dotyczy umowy, oznacza, że umowa jest nieważna od chwili jej zawarcia i nie wywołuje zamierzonych skutków prawnych. W całości lub w części.

Miałem zostać właścicielem domu — nie mam nic (może nadzieję na odszkodowanie za paliwo i dojazd do sprzedającego).

Gdy dotyczy testamentu, zamiast spadku dostanę długoletni spór z krewnymi zmarłego.

Miałem mieć prawo do zysku w spółce, mam wieloletni proces ze wspólnikami.

Pierwotną nieważność Rzymianie opisali tak:
„To, co od samego początku jest nieważne, nie może zostać naprawione w drodze późniejszych czynności.”

„Quod ab initio vitosum est, non potest tractu temporis convalescere”.
⁣
Właśnie mamy na stole umowę przelewu wierzytelności, która dotyczy wielu osób i instytucji, w Polsce i w Austrii, wielomilionowych kwot, z zarzutem jej nieważności.

A na drugim stole leży testament sporządzony własnoręcznie przez zmarłego z zarzutem, że własnoręczny był tylko jego podpis.

Jeśli zarzut nieważności się potwierdzi, cesjonariusze nie otrzymają milionów, a spadkobierca ziemi.

Bo nieważność bezwzględna dotyczy zazwyczaj niestaranności, niedochowania formy — sprzeczności z ustawą.

I nie można cofnąć, ani naprawić jej wstecz. Jest definitywna!

A jak już starożytni Rzymianie mówili, prawo służy starannym — Ius civile vigilantibus scriptum est — jest pisane dla czuwających.

Czuwajcie

PS:
Art. 58. Bezwzględna nieważność czynności prawnej (Polski) Kodeks cywilny

§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

§ 879 ABGB (Austriacki) Kodeks cywilny

(1) Umowa, która narusza zakaz ustawowy lub jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, jest nieważna.
(2) W szczególności następujące umowy są nieważne: (…)