Pol­ski sąd lub inny organ może za­sto­so­wać za­rów­no prawo pol­skie jak i prawo obce jako prawo wła­ści­we dla oceny sto­sun­ku praw­ne­go łą­czą­ce­go stro­ny, je­że­li za­in­te­re­so­wa­ne stro­ny nie do­ko­na­ły wy­bo­ru prawa.

Po wej­ściu w życie z dniem 1 sierp­nia 2007 r. w Pol­sce Kon­wen­cji rzym­skiej z 1980 r. o pra­wie wła­ści­wym dla zo­bo­wią­zań umow­nych zma­la­ło zna­cze­nie usta­wy z dnia 12 li­sto­pa­da 1965 r. Prawo pry­wat­ne mię­dzy­na­ro­do­we re­gu­lu­ją­cej kwe­stie wła­ści­wo­ści prawa w za­kre­sie zo­bo­wią­zań umow­nych (prze­pi­sy p.p.m. za­cho­wa­ły ak­tu­al­ność tylko w sto­sun­ku do zo­bo­wią­zań umow­nych, do któ­rych Kon­wen­cja nie ma za­sto­so­wa­nia oraz do zo­bo­wią­zań po­wsta­łych przed dniem jej wej­ścia w życie).

Kon­wen­cja rzym­ska wpro­wa­dza swo­bo­dę wy­bo­ru prawa przez stro­ny umowy. Stro­ny mogą do­ko­nać wy­bo­ru prawa dla całej umowy lub tylko dla jej czę­ści. Aby jesz­cze bar­dziej wzmoc­nić au­to­no­mię woli stron po­zwa­la się stro­nom na wybór prawa in­ne­go niż prawo pań­stwa, z któ­rym wy­ka­zu­je ona naj­ści­ślej­szy zwią­zek, jako prawa wła­ści­we­go. W prak­ty­ce ozna­cza to, że za­wie­ra­jąc umowę sprze­da­ży rze­czy ru­cho­mych przed­się­bior­ca pol­ski i nie­miec­ki mogą wska­zać prawo fran­cu­skie jako wła­ści­we dla za­war­tej przez nich umowy.

Je­że­li wybór prawa wła­ści­we­go dla umowy nie zo­sta­nie do­ko­na­ny, umowa pod­le­ga prawu pań­stwa, z któ­rym wy­ka­zu­je ona naj­ści­ślej­szy zwią­zek (pań­stwa człon­kow­skie UE stały się stro­na­mi Kon­wen­cji rzym­skiej w róż­nych da­tach – przy­kła­do­wo Re­pu­bli­ka Fe­de­ral­na Nie­miec jest stro­ną Kon­wen­cji od dnia 1 li­sto­pa­da 2006 r. a Kró­le­stwo Hisz­pa­nii od dnia 1 wrze­śnia 2007 r.).

Mię­dzy­na­ro­do­wa sprze­daż to­wa­rów re­gu­lo­wa­na jest przez Kon­wen­cję Na­ro­dów Zjed­no­czo­nych o umo­wach mię­dzy­na­ro­do­wej sprze­da­ży to­wa­rów spo­rzą­dzo­ną w Wied­niu dnia 11 kwiet­nia 1980 r. (ang. CISG). Po­ja­wia się więc py­ta­nie o sto­su­nek Kon­wen­cji rzym­skiej do Kon­wen­cji wie­deń­skiej.

Po­szu­ku­jąc prawa wła­ści­we­go dla umowy sprze­da­ży mię­dzy­na­ro­do­wej pod­le­ga­ją­cej po­sta­no­wie­niom Kon­wen­cji wie­deń­skiej, pierw­szeń­stwo na­le­ży przy­znać po­sta­no­wie­niom tej Kon­wen­cji jako nor­mom o cha­rak­te­rze me­ry­to­rycz­nym. Kon­wen­cja wie­deń­ska po­wo­du­je, że do umowy sprze­da­ży to­wa­rów znaj­dą za­sto­so­wa­nie kon­wen­cyj­ne normy ujed­no­li­co­ne, nie­za­leż­nie od tego czy stro­ny wie­dzia­ły, że pań­stwa, w któ­rych mają sie­dzi­by, są stro­na­mi Kon­wen­cji.

Po­nie­waż Kon­wen­cja wie­deń­ska re­gu­lu­je je­dy­nie za­war­cie umowy sprze­da­ży oraz prawa i obo­wiąz­ki sprze­daw­cy i ku­pu­ją­ce­go wy­ni­ka­ją­ce z ta­kiej umowy, w po­zo­sta­łym za­kre­sie mia­ro­daj­nej re­gu­la­cji na­le­ży po­szu­ki­wać przy uży­ciu norm ko­li­zyj­nych, które ich do­ty­czą. Są to m.​in. za­gad­nie­nia do­ty­czą­ce wa­run­ków waż­no­ści całej umowy, czy jed­ne­go z jej po­sta­no­wień, skut­ków w od­nie­sie­niu do prawa wła­sno­ści na sprze­da­wa­nym to­wa­rze, w wy­ni­ku za­war­cia umowy sprze­da­ży.

Na­to­miast po­szu­ki­wa­nie prawa wła­ści­we­go do umowy sprze­da­ży pod­le­ga­ją­cej kon­wen­cji wie­deń­skiej w pań­stwach bę­dą­cych stro­na­mi kon­wen­cji rzym­skiej, po­moc­ni­czo, po­win­no na­stę­po­wać przy za­sto­so­wa­niu jej po­sta­no­wień. Kon­wen­cja rzym­ska znaj­dzie za­sto­so­wa­nie w każ­dym spo­rze, któ­re­go stro­na­mi są pod­mio­ty ma­ją­ce sie­dzi­by w pań­stwach człon­kow­skich UE. Pod wpły­wem Kon­wen­cji rzym­skiej po­zo­sta­ną rów­nież spory po­mię­dzy przed­się­bior­ca­mi z sie­dzi­bą w kraju wspól­no­to­wym a przed­się­bior­ca­mi z kra­jów trze­cich. Kon­wen­cja może rów­nież zo­stać za­sto­so­wa­na do spraw, które nie łączą się z te­ry­to­rium UE, o ile spra­wę bę­dzie roz­strzy­gał sąd pań­stwa zwią­za­ne­go Kon­wen­cją.

Z dniem 17 grud­nia 2009 roku po­sta­no­wie­nia Kon­wen­cji rzym­skiej za­stą­pi roz­po­rzą­dze­nie Par­la­men­tu Eu­ro­pej­skie­go i Rady (WE) Nr 593/2008 z dnia 17 czerw­ca 2008 roku w spra­wie prawa wła­ści­we­go dla zo­bo­wią­zań umow­nych (Rzym I). Roz­po­rzą­dze­nie wiąże w ca­ło­ści i jest bez­po­śred­nio sto­so­wa­ne w Pań­stwach Człon­kow­skich zgod­nie z prze­pi­sa­mi Trak­ta­tu usta­na­wia­ją­ce­go Wspól­no­tę Eu­ro­pej­ską. Jest to wyraz pew­nej ten­den­cji do za­stę­po­wa­nia norm mię­dzy­na­ro­do­wych z za­kre­su prawa pry­wat­ne­go mię­dzy­na­ro­do­we­go po­sia­da­ją­cych formę trak­ta­tu mię­dzy­na­ro­do­we­go po­przez przyj­mo­wa­nie wy­pra­co­wa­nych roz­wią­zań w for­mie norm sto­so­wa­nych wprost w we­wnętrz­nych po­rząd­kach praw­nych państw UE.

Pełny tekst ar­ty­ku­łu za­rów­no w wer­sji pol­skiej jak i nie­miec­kiej zo­stał opu­bli­ko­wa­ny w dzia­le praw­no-po­dat­ko­wych po­świę­co­nym spra­wom mię­dzy­na­ro­do­we­go ob­ro­tu go­spo­dar­cze­go na stro­nie Pol­sko-Nie­miec­kiej Izby Prze­my­sło­wo-Han­dlo­wej:

http://​www1.​ihk.​pl.​impartner.​pl/​img_​upload/​files/​01.​09.​Newsletter.​PL.​html.​html

http://​www1.​ihk.​pl.​impartner.​pl/​img_​upload/​files/​02.​2009.​Newsletter.​PL.​html

http://​www1.​ihk.​pl.​impartner.​pl/​img_​upload/​files/​01.​09.​Newsletter.​DE_​1.​html

http://​www1.​ihk.​pl.​impartner.​pl/​img_​upload/​files/​02.​2009.​Newsletter.​DE.​html