Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 1 stycznia 2016 r. wprowadza trzy rodzaje odsetek. Są to: odsetki ustawowe, odsetki za opóźnienie spełnienia świadczenia pieniężnego oraz odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Dotychczas, gdy dłużnik nie płacił wierzycielowi za spełnione świadczenie a nie zastrzeżono w umowie innej wysokości odsetek, należały się wierzycielowi odsetki ustawowe. Zgodnie z nową ustawą, w takiej sytuacji, możliwe będzie żądanie zapłaty odsetek za opóźnienie spełnienia świadczenia pieniężnego, w wysokości 7 % w skali roku. Jednocześnie, strony nie mogą ustalić między sobą wyższych odsetek ustawowych za opóźnienie niż 14 % w skali roku. Tyle wynoszą bowiem odsetki maksymalne za opóźnienie (art. 481 § 2 – Kodeksu cywilnego, dalej: k.c.).
Odsetki ustawowe, o których mowa w znowelizowanym art. 359 k.c., to odsetki zastrzeżone od sumy pieniężnej, wynikające z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia sądu lub decyzji właściwego organu, a nie z tytułu opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Przykładem może być umowa kredytu bankowego, która musi zawierać postanowienie dotyczące oprocentowania kredytu (art. 69 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe). Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe, które wynoszą 5 % w skali roku. Odsetki ustawowe nie mogą jednak przekroczyć w przypadku odsetek wynikających z czynności prawnej 10% w skali roku (art. 359 § 2 – k.c.).

Zarówno wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, jak i maksymalnych odsetek ustawowych, nie może zostać  podwyższona, nawet w przypadku dokonania przez strony umownego wyboru prawa obcego. W takim przypadku zastosowanie znajdą w dalszym ciągu przepisy polskiej ustawy, określające maksymalną wysokość odsetek (art. 359 § 2 k.c., art. 481 § 2 k.c.).

Odsetki ustawowe w transakcjach handlowych[1] należą się wierzycielowi nawet w przypadku braku wezwania dłużnika do zapłaty (art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych). Ich   wysokość do dnia 30 czerwca 2016 r. będzie wynosić 9,5 % w stosunku rocznym.

„Sprzeczność uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z umową spółki nie jest samodzielną przesłanką uzasadniającą uwzględnienie powództwa o uchylenie tej uchwały (art. 249 § 1 k.s.h.)”.Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2016 r., sygn. akt. III CZP 1/16

„Sąd może oddalić wniosek o wpis do księgi wieczystej, jeżeli istnieje znana mu urzędowo przeszkoda do jego dokonania”.Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2016 r., sygn. akt. III CZP 86/15

Oceniając, czy kara umowna jest rażąco wygórowana sąd bierze pod uwagę m.in.: relację między wysokością zastrzeżonej kary umownej a wysokością wynagrodzenia należnego stronie zobowiązanej do zapłaty kary umownej, oraz stosunek wysokości zastrzeżonej kary umownej do wysokości szkody doznanej przez wierzyciela. Jeżeli kara umowna, która została pomniejszona z uwagi na okoliczność, że zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, pozostaje w dalszym ciągu rażąco wygórowana, może zostać dodatkowo pomniejszona.wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2016 r., sygn. akt. IV CSK 223/15

„(…) osoba pozostająca we wspólnym pożyciu określa osobę, która pozostaje z inną osobą w takiej relacji faktycznej, w której pomiędzy nimi istnieją jednocześnie więzi duchowe (emocjonalne), fizyczne oraz gospodarcze (wspólne gospodarstwo domowe). (?) Odmienność płci osób pozostających w takiej relacji nie jest warunkiem uznania ich za pozostających we wspólnym pożyciu w rozumieniu art. 115 § 11 k.k.”
Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego dnia 25 lutego 2016 r., sygn. akt I KZP 20/15

 

Nadzór merytoryczny i przygotowanie:
Andrzej Kulczycki – radca prawny
Katarzyna Kocik – aplikant adwokacki