CZY PRZEPŁACASZ ZA SWÓJ KREDYT?

Koszty kredytowania

Pozaodsetkowe koszty kredytu nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu. W całym okresie kredytowania!
Tak mówi Ustawa o kredycie konsumenckim. Na całość kosztów kredytowych składają się zwykle kwota kredytu, odsetki bankowe, odsetki za opóźnienie zwrotu kredytu oraz opłaty związane z udzieleniem kredytu.

Ukryte koszty administracyjne

Opłaty (administracyjne) związane z udzieleniem kredytu są właśnie często ukrytymi kosztami kredytowania. W ten sposób, niektórzy kredytodawcy w umowach kredytu zawieranych z konsumentami znaleźli łatwe źródło dochodu, poprzez ustalenie kosztów pozaodsetkowych (kosztów administracyjnych) na równi z kwotą główną kredytu. Do dziś kredytodawcy uzasadniają wysokość kosztów pozaodsetkowych normą ustawy, rzekomą wolą ustawodawcy oraz brakiem możliwości kontroli tak wyznaczonej kwoty przez sądy. Takie działanie niektórych kredytodawców wiązało się z nieuczciwymi praktykami zawieranych umów, zawyżaniem kosztów kredytu, a co za tym idzie wyzyskiem konsumentów.

Harmonizacja pojęć z prawem wspólnotowym

Sąd Rejonowy w Siemianowicach Śląskich powziął wątpliwość co do zgodności przepisów krajowych wprowadzających pojęcie pozaodsetkowych kosztów kredytu zawartych w ustawie o kredycie konsumenckim z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE
zwłaszcza, że dyrektywa 2008/48 wprowadza pełną harmonizację. Sąd ustalał, czy wprowadzenie pojęcia pozaodsetkowych kosztów kredytu do przepisów polskiej ustawy nie narusza celów określonych w dyrektywie
2008/48 oraz czy sąd krajowy z uwagi na precyzyjny zapis ustawy może dokonać kontroli umowy w zakresie ustalenia kosztów pozaodsetkowych.

Sąd polski powinien skontrolować

Na tak postawione pytanie (skutkiem powyższej wątpliwości) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (w wyroku z dnia z dnia 26 marca 2020 roku w sprawie C- 79/18) odpowiedział, że artykuł 36a polskiej ustawy o kredycie konsumenckim sam w sobie nie określa praw i obowiązków stron umowy, lecz poprzestaje na ograniczeniu ich swobody w ustaleniu pozaodsetkowych kosztów kredytu powyżej pewnego poziomu. Przepis ten w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie, aby sąd rozpoznający sprawę sprawdził, czy takie ustalenie ma ewentualnie nieuczciwy charakter. Tym samym, zdaniem Trybunału artykuł 1 ust. 2 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że z zakresu stosowania tej dyrektywy
nie jest wyłączony warunek umowny, w którym ustala się całkowite pozaodsetkowe koszty kredytu z poszanowaniem maksymalnego pułapu przewidzianego w przepisie krajowym, niekoniecznie biorąc przy tym pod
uwagę rzeczywiście ponoszone koszty.

Bezpośrednie stosowanie w prawie polskim

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 26 marca 2020 roku został wydany w sprawie polskiej, a tym samym wpływa na stosowanie krajowych przepisów ustawy o kredycie konsumenckim i sposób orzekania
przez sądy Unii Europejskiej, w tym sądy polskie.

Iwona Kurek
adwokat