Wyłącznie uprawnienie

Z punktu widzenia zamawiającego, wadium ma zapewnić, że wykonawca podpisze umowę na warunkach określonych w postępowaniu przetargowym i wniesie zabezpieczenie należytego wykonania umowy w razie wyboru jego oferty. Nie obowiązują już przepisy, które nakładały na zamawiającego obowiązek żądania wadium w przypadku postępowań o wartości równej lub wyższej niż progi unijne. Obecnie jest to wyłącznie uprawnienie zamawiającego.

Jeśli jednak zamawiający zdecyduje się na skorzystanie  z instytucji wadium, zobligowany jest do przestrzegania przepisów ustawy w zakresie wadium, w tym o wysokości wadium, jego formie i zasadach zwrotu.

Wysokość wadium

Aktualnie obowiązujące przepisy ustanawiają maksymalną wartość wadium. W przypadku zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne jest to kwota nie większa niż 3 % wartości zamówienia, a w postępowaniach krajowych jest to kwota nie większa niż 1,5 % wartości zamówienia. W sytuacji, gdy zamawiający dopuszcza składanie ofert częściowych lub udziela zamówienia w częściach, kwotę wadium określa się osobno dla każdej części zamówienia. Zamawiający posiada uprawnienie do żądania wniesienia wadium tylko w odniesieniu do poszczególnych części zamówienia.

Termin wniesienia

Wykonawcy są obowiązani wnieść wadium przed upływem terminu składania ofert, a zamawiający nie mogą narzucić wcześniejszego terminu wniesienia wadium. Wadium nie musi zostać złożone równocześnie z ofertą.

Forma wniesienia wadium

Niezwykle istotnym zagadnieniem zarówno dla zamawiających jak i wykonawców jest forma wniesienia wadium. W stosunku do poprzednio obowiązującej ustawy, formy w jakich może zostać wniesione wadium zostały ograniczone. Obecnie nie jest dopuszczalne wniesienie wadium w formie poręczenia bankowego oraz poręczenia spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. Wniesienie wadium może nastąpić albo poprzez zapłatę określonej sumy pieniędzy albo poprzez ustanowienie zabezpieczenia jej zapłaty w  formie gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub w formie poręczenia udzielanego przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Wybór formy wadium spośród tych dozwolonych przez ustawę należy do wykonawcy.

Znaczenie decyzji o żądaniu wadium

Wymóg wniesienia wadium jest istotny z punktu widzenia zamawiającego, nie oznacza to jednak, że wadium musi być wymagane w każdym postępowaniu. Przed podjęciem decyzji w tej sprawie, zamawiający powinni uwzględnić przede wszystkim charakter przedmiotu zamówienia, rynek wykonawców oraz poważne konsekwencje niewniesienia wadium przez wykonawców  w postaci odrzucenia oferty. W przypadku zamówień o niewielkiej wartości, w sytuacji gdy zamawiający zna rynek wykonawców, odstąpienie od wymogu wniesienie wadium może przynieść więcej korzyści m. in. w postaci większego zainteresowania wśród wykonawców wzięciem udziału w postępowaniu.

W kolejnej części cyklu: o podziale zamówienia na części.