W dzisiejszym wpisie zostanie przedstawiona instytucja, która zwykle znajduje zastosowanie wśród wykonawców w momencie, gdy zamówienie nie jest podzielone, a przedmiot zamówienia publicznego jest na tyle skomplikowany, że wykonawcy nie chcą brać udziału w przetargu bez dodatkowego wsparcia innych podmiotów. Rozwiązaniem tego rodzaju sytuacji dla wykonawców jest możliwość wzięcia udziału w postępowaniu jako konsorcjum. Dla zamawiającego zgłoszenie w toku postępowania udziału przez wykonawców działających w formie konsorcjum oznacza zwiększenie konkurencyjności postępowania przetargowego.

Uprawnienie wykonawców.

Przepisy prawa zamówień publicznych stanowią wprost, że wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia. Jest to uprawnienie wykonawców, zamawiający nie musi zawierać informacji w dokumentach zamówienia, że dopuszcza udział wykonawców w formie konsorcjum. Wykonawcy podejmujący decyzję o wspólnym udziale w postępowaniu zazwyczaj określają  zasady dotyczące współdziałania w zakresie udzielenia zamówienia, a następnie wykonania umowy w umowie o wspólne działania (tzw. umowa konsorcjalna).

Nie można narzucać formy współpracy

Wykonawcy decydujący się na wspólne ubieganie się o udzielenie zamówienia sami wybierają formę prawną. Może to być przykładowo spółka cywilna, spółka komandytowa czy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Konsorcjanci nie muszą też wybierać żadnej konkretnej formy prawnej, a wzajemne obowiązki uregulować w formie umowy cywilnoprawnej. Zamawiający, zgodnie z regulacjami Prawa zamówień publicznych, nie może wymagać od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia posiadania określonej formy prawnej w celu złożenia oferty lub wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Uzasadnienie swobody w zakresie wyboru formy prawnej konsorcjum przez wykonawców wyjaśnił w jednym z wyroków Sąd Najwyższy: „Takie założenie ustawodawcy niewątpliwie podyktowane jest dążeniem do wzmocnienia konkurencyjności w procesie zawierania umów. Jest ono uzasadnione i z tego powodu, że każdy uczestnik obrotu gospodarczego powinien samodzielnie decydować o zakresie zobowiązań, które na siebie przyjmuje i o tym, wobec kogo je zaciąga, gdyż wyłącznie on ponosi ich prawne i ekonomiczne konsekwencje” (Wyrok Sądu Najwyższego z 7 czerwca 2019 r., I CSK 276/18).

Jeżeli w postępowaniu zostanie wybrana oferta wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, zamawiający może żądać przed zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego kopii umowy regulującej współpracę tych wykonawców.

Zastrzeżenie osobistego wykonania kluczowych zadań.

Nie jest też tak, że zamawiający nie ma żadnego wpływu na wykonanie przedmiotu zamówienia w sytuacji, gdy w postępowaniu biorą udział wykonawcy działający jako konsorcjum. Zamawiający ma bowiem możliwość zastrzeżenia obowiązku osobistego wykonania przez poszczególnych członków konsorcjum kluczowych zadań w przypadku, gdy dotyczy to zamówień na roboty budowlane lub usługi oraz prac związanych z rozmieszczeniem i instalacją w ramach zamówienia na dostawy.

Obowiązek ustanowienia pełnomocnika.

W przypadku wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy mają obowiązek ustanowić pełnomocnika do reprezentowania ich w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo do reprezentowania w postępowaniu i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.

W kolejnej części cyklu przedstawimy sposoby, w jaki zamawiający mogą powiadomić o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.